Erve ’t Stroink

Fraai BOERDERIJCOMPLEX “HET STROINK”, bestaande uit een BOERDERIJ, waarvan het woongedeelte deels typisch 19e eeuws en deels gemoderniseerd is, een LANDARBEIDERSWONINKJE onder schilddak en twee houten SCHUREN.

Voor dit erf is gebruik gemaakt van het werkstuk (10-01-2015) van Evelien Bosman, studente aan het Saxion opleiding Archeologie te Deventer.

Voordat ik wat over de historie van het erf ga vertellen zal ik eerst beschrijven hoe het erf er tegenwoordig uitziet en wie de bewoners zijn. Op het erf staan een aantal gebouwen (zie afbeelding 2) Boerderij ’t Stroink;
– Een grote schuur
– Een kleinere schuur
– Een bijenstal
– Een pinkenstal (gesloopt december 2015)

Naast de gebouwen is er voor de boerderij een groot plein, achter de schuren een grote grindvlakte, is het hele erf omgeven door bos en er
grenst een vijver aan het erf. Op dit moment is het erf eigendom van de gemeente Enschede. De gemeente verhuurd het erf aan twee partijen namelijk de VLG en Martin Kuyer, eigenaar van Dragonheart Medieval Lifestyle. Martin Kuyer huurt op dit moment de boerderij en de VLG huur de twee schuren.

Inleiding.
Voor het vak bouwhistorie moest ik een werkstuk schrijven over een onderwerp wat mijn persoonlijk aanspreekt. Ik heb besloten om mijn werkstuk te schrijven over Erve ’t Stroink met de nadruk op de twee monumentale schuren die op het erf staan. Deze schuren zijn namelijk de clubhuizen van Scouting Vaandrig Leppink Groep te Enschede (vanaf nu naar gerefereerd als VLG). Ik ben sinds 2003 lid van deze scouting groep en ook sinds 2011 actief als leiding voor de jongens tussen de 7 en 12. Ik loop dus al meer dan tien jaar wekelijks in deze schuren rond en er wordt altijd door iedereen gezegd dat het monumenten zijn maar verder is er eigenlijk niet zo gek veel over bekend bij de meeste mensen. Ik ben al een tijdje benieuwd wat voor verhalen er allemaal achter deze schuren schuil gaan, maar heb nooit de tijd genomen om dat uit te zoeken. Deze opdracht is voor mij dus een mooie kans om een keer de geschiedenis van het erf in te duiken en dus ook van mijn clubhuizen.

De eerste keer dat erve ‘t Stroink word genoemd is al in 1325. Dit was in de rekeningen van het bisdom Utrecht. In deze rekeningen stonden de namen van de verschillende erven en wat ze moesten opbrengen voor de bisschop. Dit kon gaan om geld of letterlijke opbrengsten in natura zoals gewassen en vee. Erve ’t Stroink heet in die tijd Strodinch en valt onder de Eschmarker Erven van de bisschop van Utrecht.(1)
De volgende notitie van het erf die ik heb gevonden is van 150 jaar later. Het erf wordt genoemd in het schattingsregister van Roelof
van Bevervoorde uit 1475. Deze man was destijds de rentmeester van Twente en had een groot aantal erven onder zich. Waaronder dus erve ’t Stroink.
Het erf viel onder de marke ‘Esmarke’ , had het registratie nummer E 48 en het erf werd Stroding genoemd.(2)
Het erf wordt hierna in verschillende afrekeningen en boekhoudingen genoemd. Er wordt bijvoorbeeld in vermeld dat het erf in 1601 een deel van haar oogst moest afstaan aan een klooster in Oldenzaal.(3) Ik zal op dit soort informatie niet verder ingaan in dit werkstuk omdat opbrengsten e.d. van de boerderij geen onderdeel zijn van mijn onderzoek.

In 1750 wordt Enschede getroffen door een stadsbrand, deze brand legde de halve stad in de as.(4) De stad kon de kosten van de wederopbouw niet aan en was daardoor gedwongen bezittingen te verkopen om de kosten te dekken. Hierdoor werd erve ’t Stroink verkocht aan de toenmalige bewoners.(5) In 1776 wordt er gebouwd op het erf, de kleinste van de twee schuren wordt gebouwd (wordt vanaf nu naar gerefereerd als de klein schuur).(6) In het zelfde jaar trouwt de bewoner van het erf (Gerhardus Stroink) en wordt er als herinnering een gevelsteen geplaatst in de boerderij.

Naast een boeren bedrijf vonden er ook andere activiteiten plaats op het erf. Er was bijvoorbeeld ook een aardappel-jenever-stokerij op het erf. Deze wordt voor het eerst genoemd in 1810 maar werd tien jaar later al weer stil gezet.(7) Dat de stokerij werd stilgezet was een direct gevolg van accijns verhoging op jenever tijdens de Franse bezetting. De accijns waren op een geven moment net zo hoog als het gemiddelde weekloon (vier tot zes gulden). Vele jenever stokerijen ging hierdoor failliet.(8)

Naar mate de tijd verstrijkt verandert het aanzien van het erf stukje bij beetje. Zoals bij de meeste oude boerderijen was ook die op
het erf eerst van hout gemaakt. In de loop van de jaren werden deze boerderijen versteend. De boerderij op erve ’t Stroink werd in 1815 versteend. Er is boven de niendeur een sluitsteen geplaatst met het jaar van de verstening erin gehouwen.(9) Tijdens de verstening is ook de tweede schuur (vanaf nu naar gerefereerd als de grote schuur) van het erf gebouwd deze is aanzienlijk groter dan de kleine schuur.(10)

  • Type boerderij: Hallehuistype
  • Aanwezige uitbouwen:
  • Dakvorm: Topgevel2Zijdig
  • Buurtschap:
  • Bouwjaar:
  • Straatnaam: Stroinksweg
  • Huisnummer: 83,85,88
  • Postcode: 7542 PG
  • Plaats: Enschede
  • Lengtegraad: 6.8929009437561
  • Breedtegraad: 52.186145782471

Omgeving

  • Oude schuur
  • Kap schuur
  • Bakhuis Karnhuis
  • Kapberg
  • Kippenhok
  • Waterput
  • Moestuin
  • Siertuin
  • Boomgaard
  • Haag
  • Oprijlaan
  • Oude bomen
Kom ook op de ervenkaart!
Twentse Erven heeft de Digitale ervenkaart laten ontwikkelen in het kader van het project Buurten in Twente, met subsidie van de provincie Overijssel. De kaart is in volle glorie te bekijken door op de afbeelding hiernaast te klikken.
Twentse Erven wil met de digitale kaart de vele mooie erven die er in Twente gelukkig nog te vinden zijn in beeld brengen. Door middel van duidelijke basisinformatie en met het tonen van vele fraaie foto's wordt gestreefd naar een representatief overzicht van boerderijen, met spreiding over heel Twente.
Meld je aan
Op de hoogte blijven?